Szkoła Podstawowa w Żabikowie

 

Wielkanoc ma swoje specjały. Zgodnie z tradycją należy je przygotować własnie w piątek. Trzeba się spieszyć, ponieważ po sobotnim święceniu nie powinno się już nic sprzątać ani przygotowywać. To czas, kiedy należy duchowo przygotować się na zmartwychwstanie Jezusa. Tradycyjne swiąteczne potrawy to: żurek - czyli barszcz biały, kiełbasa - zwykle biała, na ciepło, szynka wędzona w jałowcowym dymie, ćwikła z chrzanem, pieczone mięso, własnoręcznie wykonana babka, mazurek z artystycznymi dekoracjami, pascha. 

W Wielką Sobotę święci się pokarmy. Do koszyczka wkładamy: baranka - symbol zmartwychwstałego Chrystusa, jajka - symbol rodzącego się życia, chrzan - symbol siły, wędlina - symbol płodności i dostatku, ser - symbol zdrowia dla zwierząt hodowlanych, sól - symbol oczyszczenia domostwa od złego oraz istota prawdy, ciasto (babka) - symbol wszechstronnych umiejętności.

Jednym z najważniejszych symboli Wielkiej Nocy jest jajko. Ten symbol rodzącego się życia odnosi się także do Jezusa, który pokonał śmierć. Dawniej wierzono, że pisanki mają magiczną moc, np. mogą uzdrawiać chorych. Nigdy ich nie lekceważono. Dziś o ich mocy przypominamy sobie właśnie podczas Wielkanocy  to przecież jajka są pierwszą potrawą spożywaną w Niedzielę Wielkanocną. Składamy sobie życzenia i dzielimy jajkiem.

Według tradycji stół świąteczny powinien być przykryty białym obrusem i udekorowany liśćmi bukszpanu. Na środku stołu stawiamy baranka, np. na łączce z rzeżuchy. Rzeżucha to symbol sił witalnych i rodzącego się życia. W Niedzielę Wielkanocną świętujemy! Wstajemy bardzo wcześnie, by pójść na mszę zwaną rezurekcyjną. Niedziela to najważniejsze święto chrześcijańskie, nazywane dawniej Paschą. Następnie zasiadamy do świątecznego rodzinnego śniadania. Wielkanocna Niedziela to czas przeznaczony na rodzinne biesiadowanie. Dzieci bawią się w poszukiwanie prezentów podrzuconych przez zajączka.

Wielkanocny Poniedziałek (lany poniedziałek, śmigus - dyngus) to czas radości, zabawy, psikusów, na które wszyscy czekali przez cały okres postu. W tym dniu polewamy się wodą. Dawniej śmigus i dyngus były osobnymi zwyczajami - śmigus oznaczał tradycyjne smaganie, czyli uderzanie wierzbowymi gałązkami lub polewanie wodą. Wszystko w formie zabawy - chłopcy smagali dziewczęta po gołych łydkach. Dyngus to inaczej wykup. Chłopcy chodzi od domu do domu i w zamian za życzenia i śpiew domagali się wykupu w postaci pisanek, słodyczy, pieniędzy. Z czasem połączono te zwyczaje i dzis tylko polewamy się wodą. Dawniej chodzono po wsi z kogutem - symbolem sił witalnych i urodzaju. Kogutek był mile widzianym gościem w każdym gospodarstwie. Z czasem żywe zwierzęta zastąpiły te gliniane, drewniane. 

W Wielkanocny Poniedziałek święci się pola. Gospodarze wyruszają w procesji na pola. Święcą je palmami nasączonym wodą. Z tych pal robią krzyżyki i wbijają w ziemię, aby zapewnić sobie dostatek. To okazja do spotkań towarzyskich i rozmów, cieszenia się wspólnie spędzanym czasem i budzaca się do życia przyrodą.

Wielkanoc już za nami. I chociaż w tym roku z pewnością była nietypowa, to zrobiliśmy  wszystko, aby nikt tego za bardzo nie odczuł. Co prawda nie było w sobotę wyprawy z koszyczkiem do święcenia, ale dotrzymaliście tradycji i malowaliście  pisanki,  stworzyliście piękne dekoracje wielkanocne. Udało Wam się wprowadzić do domów nastrój radosnego oczekiwania na Święto Zmartwychwstania Pańskiego. 

Obyczaje naszych domów to konsekwencja siły tradycji. Jeśli ktoś przywiązuje do nich wagę i robi wszystko, by te obyczaje podtrzymywać, by tradycje w jego domu nie zostały zlekceważone to bardzo dobrze. To siła rodziny, wyzwalacz dobra, to łącznik, który szczególnie w dzisiejszych czasach bardzo się liczy.